Ognisko Muzyczne we Włoszakowicach zawiązało się dokładnie 1 kwietnia 1951 r. Jednak już kilka lat wcześniej pojawiło się wiele przesłanek do tego, aby powstało tutaj jedyne w Polsce Państwowe Ognisko Muzyczne. W roku 1947 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej Wydział Kultury w Poznaniu zwróciło się do ówczesnego kierownika włoszakowickiej Szkoły Podstawowej Romana Machnikowskiego z propozycją założenia Wiejskiego Ogniska Muzycznego. Myślą przewodnią tej inicjatywy był fakt, że Włoszakowice, jako miejsce urodzenia Karola Kurpińskiego, mogą stać się placówką szerzenia kultury muzycznej. W porozumieniu z Prezydium Gminnej Rady Narodowej i aktywem kulturalnym w osobach Stefana Skorupińskiego i Marcina Jagodzika ustalono, że jest możliwość utworzenia takiej placówki, co zresztą uczyniono.

Ludwik Benyskiewicz (pierwszy z lewej) z orkiestrą dętą ówczesnego Państwowego Ogniska Muzycznego we Włoszakowicach przed budynkiem Ogniska (lata 50. XX w.)

Pomieszczenia dla ogniska, za zgodą Wydziału Oświaty w Lesznie, zostały udostępnione w trzech salach dawnego budynku szkoły (obecnie oddział przedszkolny przy ulicy Spokojnej). Pierwsze instrumenty pozyskiwano od okolicznych mieszkańców, gdyż kupno nowych graniczyło z niemożliwością. Największym problemem okazał się jednak zakup pianina. Z pomocą finansową pospieszył Wydział Kultury Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu, co ułatwiło również późniejsze angażowanie pracowników do nauki muzyki.

Wieczór wokalno-instrumentalny w Ognisku Muzycznym 13 marca 1955 r. Wystąpili w nim: Władysław Pawłowski, Bronisław Kamieniarz, Krystyna Kiszkówna, Janina Wencel, Józef Kaźmierczak, Jadwiga Bugała, Marek Bugała, Lucyna Rogacka, Wala Urbaniak, Eugeniusz Sieletycki, Maria Wojciechowska, Teresa Machnikowska i Urszula Szadzik

W czasie letnich wakacji 1948 r. Roman Machnikowski został skierowany na miesięczny Ogólnopolski Kurs Kierowników Ognisk Muzycznych w Jadwisinie koło Warszawy. Otrzymał tam bon na przydział pianina z magazynu instrumentów muzycznych w Świdnicy. Zrealizował go Stefana Skorupiński, który pojechał po odbiór pianina i z Dolnego Śląska przywiózł je pociągiem. W ten sposób ognisko stało się posiadaczem upragnionego instrumentu, który początkowo został umieszczony w mieszkaniu pana Skorupińskiego.

Występ uczniów Ogniska w ramach obchodów 200-lecia urodzin Karola Kurpińskiego w 1985 r.

Pierwszym nauczycielem gry na pianinie był miejscowy organista Wacław Kośmider, po którym rolę tę pełnił Edmund Łopatecki. Na wiadomość o powstałym w naszej wsi Wiejskim Ognisku Muzycznym zaczęli się nim interesować dorośli, co zaowocowało spontanicznym zgłaszaniem się osób grających na różnych instrumentach i utworzeniem zespołu dorosłych. Jako pierwsi zapisali się do niego: Leon Dudek (skrzypce), Józef Fengler, Stanisław Kamieniarz i J. Szczepaniak (trąbki) oraz Ratajczak z Grotnik (klarnet). Zespół ten występował przy okazji miejscowych rocznic i uroczystości.

W 1951 r. ognisko przeprowadzono wraz ze zgromadzonymi w nim instrumentami muzycznymi do budynku byłej organistówki (budynek przy ulicy Kurpińskiego). Od tej chwili Państwowe Ognisko Muzyczne zaczęło swą działalność dla dzieci i młodzieży, w tym również tych pochodzących z sąsiednich wsi.

Roman Machnikowski nie mógł pracować na dwóch etatach, dlatego też zrezygnował z funkcji kierowniczej. Z dniem 25 stycznia 1952 r. kierownictwo przejął Ludwik Benyskiewicz – nauczyciel muzyki, którego powiatowe władze kulturalne nakłoniły do opuszczenia szkoły w Łoniewie i przeprowadzenia się do Włoszakowic. Placówkę tę prowadził aż do zasłużonej emerytury, tzn. do 1969 r., a następnie oddał ją w ręce Lecha Erberta – nauczyciela muzyki w Szkole Podstawowej we Włoszakowicach. Od 1980 do 1998 r. funkcję kierownika pełniła Ludwika Benyskiewicz.

Przez wiele lat Państwowe Ognisko Muzyczne we Włoszakowicach było jedyną w Polsce, w odróżnieniu od Społecznych Ognisk Muzycznych, placówką państwową. Powołane zostało do życia pismem z dnia 1 maja 1950 r. z nazwą Wiejskie Ognisko Muzyczne. Z kolei zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 1 kwietnia 1951 r. upaństwowiło ognisko, które miało mieć charakter wzorcowej placówki kulturalnej. Państwowe Ognisko Muzyczne podlegało resortowo Ministerstwu Kultury i Sztuki, a organem prowadzącym był początkowo Wydział Kultury w Poznaniu, a od 1975 r. w Lesznie. Od stycznia 1991 r. ognisko przejął samorząd gminy Włoszakowice, którego decyzją w kwietniu 1998 r. zostało ono włączone w skład Gminnego Ośrodka Kultury i tym samym funkcję kierownika ogniska przejęła ówczesna dyrektor GOK Irena Michalewicz.

Dziecięcy zespół wokalny Ogniska (1992 r.)

Przez prawie 70 lat działalności ogniska, gry na instrumentach i umuzykalnienia uczyło kilkudziesięciu nauczycieli, w tym m.in.: Roman Machnikowski, Wacław Kośmider, Marian Przybylski, Ludwik Benyskiewicz, Edmund Łopatecki, Stanisław Kamieniarz, Felicja Niedźwiedzińska, Józef Fengler, Bronisław Mikołajczyk, Ludwika Benyskiewicz, Lech Erbert, Stanisław Karaś, Tadeusz Mikołajczak, Czesław Ławniczak, Józef Majewski, Henryk Kowala, Włodzimierz Dudziak, Krystyna Zajączkowska, Konstatnty Krasowski, Henryk Mosiek, Mieczysław Andersz, Tadeusz Wawer, Mariola Żołędziejewska, Andrzej Żołędziejewski, Antoni Kaczmarek, Mariola Jagodzik, Anna Grochowczak, Tomasz Ślotała, Maciej Kończak, Marcin Antonik, Robert Misiak. Niektórzy z nich wywodzili się z Włoszakowic, inni osiedlali się tutaj i zakładali rodziny lub dojeżdżali z Leszna, Przemętu, Gostynia, Wschowy, Kościana oraz innych okolicznych miejscowości. Warto również wspomnieć, że w spisie uczniów figuruje ponad tysiąc nazwisk. Na samym początku przyjmowano wszystkich chętnych, np. w 1951 r. zapisano 34 uczniów, a ich wiek wahał się od 10 do 23 lat. Spośród nich czteroletnią naukę ukończyło 8 osób. W kolejnych latach kształcenie podejmowało 30 nowych słuchaczy, z których większość kończyła edukację po 2 latach, czyli z chwilą opanowania podstaw gry na instrumencie. U wielu przyczyną rezygnacji był brak instrumentów czy kłopoty z dojazdami, np. z Lipna, Murkowa, Przemętu, Brenna, Kaszczora i Leszna. Powyższa sytuacja powodowała, że zdarzały się lata, w których ze względu na małą ilość uczniów łączono zajęcia klas trzecich i czwartych, a np. w roku szkolnym 1959/60 nie było żadnego absolwenta. Od lat 60. warunkiem przyjęcia było posiadanie własnego instrumentu i zdanie egzaminu wstępnego badającego predyspozycje muzyczne. Przyjmowano niewiele ponad 10 osób, z których prawie wszyscy otrzymywali świadectwa ukończenia Państwowego Ogniska Muzycznego.  

Podobnie jak dawniej, tak i dzisiaj, do podstawowych zadań ogniska należy umuzykalnienie dzieci dla potrzeb amatorskich zespołów muzycznych, wyszukiwanie utalentowanej młodzieży i przygotowywanie jej do zawodowego kształcenia muzycznego, organizowanie zespołów muzycznych, wokalnych i instrumentalnych oraz upowszechnianie kultury muzycznej. Nauka trwa cztery lata i podejmują ją najczęściej dzieci w wieku 10 lat, które uczą się gry na wybranym instrumencie oraz zdobywają wiedzę muzyczną na lekcjach umuzykalnienia. Zajęcia odbywają się w godzinach popołudniowych. Dwa razy w roku młodzież przystępuje do egzaminu z umuzykalnienia oraz gry na instrumencie – po I półroczu i na zakończenie roku szkolnego. Uczniowie mogą też działać w zespołach muzycznych, dzięki którym pogłębiają wiedzę i umiejętności zdobyte na lekcjach, pobudzają i zaspakajają swoje zainteresowania i zamiłowania, wyrabiają nawyki samodzielności i pracy w zespole, a co najważniejsze przygotowują się do przyszłego czynnego udziału w życiu kulturalnym. Rozbudzone bowiem i ukształtowane w młodości zamiłowanie do muzyki bywa kontynuowane w życiu późniejszym, i to zarówno we własnym domu, jak i w muzycznym ruchu amatorskim. Na zakończenie nauki uczniowie otrzymują zaświadczenia o ukończeniu Samorządowego Ogniska Muzycznego we Włoszakowicach.

Szczegółowe informacje o bieżącej działalności Ogniska w zakładce „Zajęcia dodatkowe”  – „Samorządowe Ognisko Muzyczne”.

Absolwenci Ogniska (rok szkolny 1993/1994) wraz z długoletnimi nauczycielami: Ludwiką Benyskiewicz i Lechem Erbertem oraz nauczycielką Mariolą Jagodzik